แนวทางการออกแบบห้องน้ำ สำหรับผู้สูงอายุ

ทุกวันนี้หลายๆคนคงเคยได้ยินมาว่า สังคมไทยของเรากำลังจะกลายเป็นสังคมของผู้สูงอายุในอีกไม่กี่ปีข้างหน้านี้ ทำให้การออกแบบบ้านพักอาศัยทุกวันนี้จะต้องใส่ใจกับรายละเอียดเกี่ยวกับผู้สูงอายุมากยิ่งขึ้น Go Touch Up จะขอแนะนำความรู้เบื้องต้นในการออกแบบห้องน้ำผู้สูงอายุกัน ซึ่งเป็นห้องที่ต้องให้ความใส่ใจในรายละเอียดด้านการออกแบบเป็นพิเศษ

  1. ขนาดของห้องน้ำผู้สูงอายุนั้น ใช้หลักการเดียวกันกับการออกแบบห้องน้ำของผู้พิการ คือความกว้างภายในห้องไม่ควรต่ำกว่า 1.50 เมตร (ตามภาพที่ 1.1) เนื่องจากเป็นระยะที่เหมาะสมสำหรับรถเข็น ระดับพื้นห้องน้ำทั้งหมดต้องเรียบเสมอกัน ไม่ควรลดระดับพื้น หรือทำธรณีประตู เพื่อป้องกันการสะดุดล้ม ที่สำคัญพื้นกระเบื้องห้องน้ำต้องมีผิวที่หยาบ เพื่อไม่ให้ลื่นล้ม (ทางการออกแบบจะเรียกค่าความหยาบของกระเบื้องว่าค่า R ซึ่งควรใช้ค่าความหยาบที่ R10 ขึ้นไป) ส่วนสีของกระเบื้องพื้นและผนัง ควรจะเลือกสีที่แตกต่างกัน เพื่อช่วยในการมองเห็นขอบเขตพื้นที่
  2. ประตูห้องน้ำควรออกแบบให้มีความกว้างอย่างน้อย 90 เซนติเมตร ในรูปแบบบานเลื่อน หรือบานเปิดออก โดยที่มือจับจะต้องเป็นแบบก้านโยก (หรือเรียกว่า มือจับเขาควาย)
  3. แสงสว่างภายในห้องน้ำควรจะมีความสว่างมากกว่าปกติ สีของแสงไฟควรจะเป็นสีขาว (Day light) ซึ่งจะช่วยให้มองเห็นสิ่งต่างๆภายในห้องน้ำได้ชัดเจน
  4. พื้นที่ส่วนเปียก ฝักบัวน้ำควรจะเป็นแบบก้านที่สามารถปรับระดับได้ มีที่นั่งเผื่อไว้สำหรับนั่งอาบน้ำ ความสูงของระยะนั่งประมาณ 45 เซนติเมตร และมีราวจับเพื่อช่วยในการทรงตัว โดยติดตั้งที่ระยะความสูงจากพื้น 60-75 เซนติเมตร
  5. สุขภัณฑ์ต่างๆภายในห้องน้ำเช่น อ่างล้างมือ ควรใช้รุ่นที่เป็นแบบแขวน (Wall hung) เพื่อที่ให้รถเข็นสามารถใช้งานได้อย่างสะดวก ติดตั้งราวจับสำหรับผู้สูงอายุที่ใช้ไม้เท้า ก๊อกน้ำจะต้องเป็นแบบก้านปัด ส่วนโถสุขภัณฑ์ควรจะใช้รุ่นที่มีระยะนั่งสูงจากพื้นประมาณ 45 เซนติเมตร ติดตั้งราวจับไว้ที่ด้านข้างโถสุขภัณฑ์ทั้ง 2 ฝั่ง เพื่อช่วยในการทรงตัวในขณะที่ลุกยืน และสายฉีดชำระกับที่ใส่กระดาษชำระให้ติดตั้งในตำแหน่งที่สามารถเอื้อมถึงได้อย่างสะดวก
  6. ที่สำคัญที่สุด ต้องติดตั้งปุ่มกดสัญญาณขอความช่วยเหลือไว้ในตำแหน่งที่ใกล้กับโถสุขภัณฑ์ หรือ อ่างล้างมือ เผื่อไว้ในกรณีที่เกิดเหตุฉุกเฉิน และนี่คือแนวทางการออกแบบห้องน้ำสำหรับผู้สูงอายุ ภายในบ้านพักอาศัย เพื่อความสะดวกสบาย และความปลอดภัย ตลอดจนความสุขในการใช้ชีวิตของคนที่ท่านรัก